فانوس به دستان شیلان

کتاب فانوس به دستان شیلان مجموعه‌ای است از هفت داستان کوتاه نوشته‌ی حمید نوغانی که به عنوان اولین مجموعه داستانی این نویسنده در سال 1399 توسط نشر آماره به چاپ رسید. هر کدام از این داستان‌ها تلاشی است در زبان و ادبیات فارسی برای خوانشی دیگرگونه از سنت ادبی و پیشینه‌ی اساطیری ایرانی. زمان و مکان داستان‌ها گاهی به عهد کهن برمی‌گردد، گاهی در زمانی رویایی در اسکندریه‌ی مصر جریان دارد، گاهی در سوریه‌ی جنگ‌زده‌ی معاصر، گاهی در اصفهانِ دهه‌ی سی یا شیرازِ دهه‌ی پنجاه، و گاهی داستانیْ مسیری هزارساله را در مکان‌های مختلف طی می‌کند. در داستان‌های این مجموعه تلمیحات و اشارات فراوانی هست به افسانه‌های دیرباور و دور، اساطیر، ضحاکِ ماردوشِ پشیمان، پرده‌خوانی‌ها، کتاب‌ها و متون باستانیِ فراموش‌شده، حروف مقدس، پیش‌گویی‌ها، مراسم‌ کهنِ قربانی کردن انسان، آتش‌های سخن‌گو، تقدیرهای از پیش نوشته‌شده، و اقوامی که در تاریخ بی ردپایی گم شدند. شخصیت‌ها در این داستان هرکدام به شیوه‌ای پا از مرزهای واقعیت فراتر می‌گذارند، به گذشته‌ها سفر می‌کنند تا بتوانند به مواجهه با مرگ بروند: ضحاکی که می‌خواهد گذشته‌اش را از نگاه پرده‌خوانی در رویا تغییر دهد؛ تیمساری که هویتش در گذشته‌ی خون‌آلودی است که به پایان رسیده؛ مردی که پیش‌گوییِ ساحره‌ای زندگی‌اش را طلسم کرده؛ محققی که در پی ردِ متنی گمشده در تاریخ می‌گردد. و این نکته را می‌توان در متن کتاب نیز مشاهده کرد، که می‌نویسد: «.. و شاید آن راه‌های رفته بازگردند و شاید، و شاید که مردگان زنده شوند و خدای خاکْ قربانی خود را بپذیرد و مرد پوست بیندازد و این‌بار دختری جوان از جامه‌های سیاهش سربرآورد با موهای حنایی و لباسِ یک‌دست سفید و این‌بار نه راز بگوید و نه سکوت کند، که شفیع بشود، باشد که باد قرار گیرد، باشد که بهمن به کوه بربگردد، آن‌وقت شاید بتوان مرگ را پذیرفت، و فقط شاید.»